Het water uit

Vandaag 18 april een van de meest onnatuurlijke bewegingen van de Jeanette meegemaakt: het water uit. We zouden eigenlijk al de 2e week van april op de helling maar de schepen voor ons hadden meer tijd nodig. En toen was het ook nog Pasen. Maar vanochtend ging het circus van start: 2 schepen het water in, toen de Lumey de helling op en vervolgens wij. Hoog en droog liggen we nu, en een beetje scheef. Jammer genoeg zijn de 1 miljoen mosselen niet zo blij met hun nieuwe situatie, ze zullen allemaal het loodje leggen. Het huis van 1 miljoen wordt gereduceerd tot een verblijf voor enkelen. En het ethisch dilemma: wat is erger, een miljoen half volwassen mosselen die op apegapen liggen of deze diertjes preventief aborteren? Ik besluit deze keer, voor het eerst, tot het aanbrengen van antifouling...

Om 3 uur lag de Jeanette te spartelen op het droge en onmiddellijk ging Erica aan het werk om de huid schoon te spuiten. Morgen zal de eerste laag opgebracht worden, donderdag de tweede, vrijdag de afsluitende laag antifouling en dan volgende week het schip verzetten zodat ook de delen die nu op de hellingkarren staan schoongespoten kunnen worden en van nieuwe verflagen voorzien. En dan het water weer in, terug in haar element. Nog een paar daagjes naar Utrecht en dan: zuidwaarts!

Naar de werf

Het is al weer 4 jaar geleden dat de Jeanette het water uit geweest is. Er zijn ondertussen zoveel mosselen onder het schip gegroeid (1 miljoen om precies te zijn) dat de gemiddelde snelheid nog maar 8 kilometer per uur bedraagt, in plaats van 12 km/h. En daarom zijn we 5 april vertrokken uit Wijk bij Duurstede en hebben koers gezet naar Vreeswijk, het oude schippersdorp van de Keulse Vaart. Vanaf 1373 fungeerde Vreeswijk als een voorhaven van de stad Utrecht en vanaf 1881 met de opening van het Merwedekanaal werd het een belangrijke scheepvaartplaats met o.a. een schippersinternaat.

Sinds de Jeanette in Wijk ligt hebben we Vreeswijk als vaste werf. De eerste keren (1997, 2001) was het nog de werf Buitenweg. Na 145 jaar heeft de familie de werf in 2002 overgedragen aan de gemeente Nieuwegein. Deze heeft het verhuurd aan de Stichting Museumwerf Vreeswijk. Inmiddels draait de Museumwerf Vreeswijk alweer een heel aantal jaar als dè werf voor historische schepen. De toeter die ooit vroeg in de ochtend aankondigde dat het werk gaat beginnen hoor je niet meer. Het werk begint nu pas om 9 uur en het tempo ligt een stukje lager.

Dus toen we de volgende ochtend informeerden wanneer we het water uit zouden gaan hoorden we: ” tja, we schuiven het een weekje door...” Bij oude schepen kom je soms onverwachte reparaties tegen. Zodat we alvast kunnen wennen aan het relaxte tempo van onze Frankrijk reis over een paar weken…

Lengte, breedte, hoogte

De meeste kanalen in Frankrijk voldoen aan de afmetingen zoals in 1879 door minister van openbare werken Charles de Freycinet vastgelegd: de sluiskolken moesten minimaal 5,20 meter breed en 40 meter lang zijn. De minimale waterdiepte bedraagt 2,20 meter en de maximale doorvaarthoogte is 3,50 meter. Het typische vrachtschip dat in deze kanalen kan varen is de spits. Vreemd genoeg is een spits helemaal niet spits maar juist een beetje een lompe bak omdat de afmetingen gemaximeerd zijn binnen de beperkingen van de sluizen en bruggen. Veel spitsen zijn 38,50 meter lang en 5,05 meter breed. Deze maten van de spits komen overeen met CEMT-klasse I. Deze klasse-indeling is in 1992 bepaald door de Conférence Européenne des Ministres de Transport. De Jeanette is 35 m. bij 5.05 m. en dus ietsje korter dan een spits. Maar hoewel lengte en breedte dus geschikt zijn voor de Franse kanalen is de hoogte van het stuurhuis 4.00 m. Dat past niet. En daarom zijn we de afgelopen tijd bezig geweest om het stuurhuis van de Jeanette klapbaar te maken: rondom hebben we het stuurhuis helemaal doorgezaagd en van scharnieren voorzien. 

Ook zijn er nieuwe dakpanelen gemaakt die wat lichter zijn dan de oude èn nieuwe dunne film zonnepanelen aangebracht die een heel stuk lichter zijn dan de oude. Om niet iedere keer die toch nog best zware dakpanelen op hun plek te moeten tillen hebben we voor tijdens het varen een dak van zeildoek laten maken.

Vooronder

Voor in het schip, onder het voordek, daar zit het vooronder. Slaapplek voor de knecht vroeger of voor de kinderen die al een beetje groot waren maar nog niet groot genoeg voor het schippersinternaat. Op de Jeanette was het vooronder de laatste plek die onderhanden genomen werd. Het was de plek waar je ook nog kon slapen als alle andere slaapplaatsen bezet waren. Het was een verwaarloosd hokje en werd een soort machinekamer toen we in 2013 een elektrische boegschroef van Kalkman plaatsten. 

Maar zomer 2016 is een nieuwe ingang gemaakt door Joost, iets ruimer dan de oude die half weggeroest was. Vervolgens is de buis en de bun van het koproer verwijderd en is het hele vooronder leeg gesloopt. Dat gaf ruimte. Met passen en meten leek er een complete badkamer met toilet, een 2-persoonsbed, kasten en een schrijftafeltje in te kunnen. Het vooronder is het 3e project in het kader van “Jeanette reloaded”. Eerst zijn de salonroef en de badkamer in het ruim al grondig verbouwd.

In het najaar van 2016 heeft Jan van Douwen naar eigen zeggen een van zijn moeilijkste klussen uitgevoerd en het hele vooronder voortreffelijk ingetimmerd. Met warm en koud stromend water, wifi en led verlichting. En met mooi tegelwerk van de firma Van de Bogaard in de 3e badkamer die de Jeanette nu rijk is…